Het verbod op het dragen van de “One Love”-armband op het WK in Qatar blijft de gemoederen beroeren. Daarom een suggestie voor Hazard en co: draag een enkelband in een regenboogjasje tijdens de wedstrijd tegen Marokko. Zo’n elektronische enkelband kan je niet zomaar afleggen. En in éénzelfde beweging maken onze voetbalhelden een statement tegen de doodstraf.
Saudi Arabië juichte op dinsdag op het WK: Argentinië ging roemloos ten onder in zijn openingswedstrijd tegen de voetbaldwerg. Applaus op alle banken voor de historische zege van de underdog. Maar op het moment dat de Saudi’s Messi en co vernederden, schakelde de oliestaat een versnelling hoger met de uitvoering van de doodstraf: 17 executies op minder dan twee weken tijd, zo liet Liz Throssell, de woordvoerder van de VN High Commissioner for Human Rights, op maandag weten (persbericht 22 november 2022).
De focus lag de afgelopen tijd op rechten van arbeiders en LGBTIQ – en terecht. De FIFA gooide in Qatar nog wat extra olie op het vuur door de “One Love”-armband te verbieden en het Belgische shirt af te keuren. Eerder moesten de fans ook al –last minute en tegen de afspraken in – een alcoholverbod slikken. Het leidde tot heel wat verontwaardigde reacties. Heel wat stiller bleef het echter over de ontwikkelingen rond de doodstraf. De recente reeks executies is nochtans zorgwekkend. Eerder (in maart) had Saudi Arabië op één dag ook al 81 veroordeelden letterlijk een kopje kleiner gemaakt (zie hierover ‘Brandstof voor de doodstraf’). In Qatar loopt het voorlopig zo’n vaart niet, maar ook daar blijft de doodstraf aanwezig: in 2020 vond er nog een executie plaats en tijdens een zitting van de VN Mensenrechtencommissie eerder dit jaar viel te vernemen dat Qatar niet van plan is om de doodstraf af te zweren.
Die ontwikkelingen zijn opmerkelijk: wereldwijd is de doodstraf al een tijdje op de terugweg. De in 2020 overleden hoogleraar Roger Hood had het een decennium terug al over een ‘nieuwe dynamiek’: ‘…one which has sought to move the debate about capital punishment beyond the view that each nation has the sovereign right to retain the death penalty as a repressive tool of its criminal justice system on the grounds of its purported utility or cultural expectations of its citizens, and instead to ban its use on the grounds that the punishment of death inevitably, and however administered, violates universally accepted human rights: namely, the right to life and the right not to be subjected to a cruel, inhuman or degrading treatment or punishment’ (Hood 2010: 1-2). Uit het meest recente rapport van Amnesty International blijkt dat de uitvoering van doodsvonnissen vooral geconcentreerd is in een handvol landen: China, Iran, Egypte, Saudi Arabië en Syrië.
Twee van die landen (Egypte en Saudi Arabië) zijn samen met Griekenland kandidaat om het WK voetbal in 2030 te organiseren. Een machtige organisatie zoals FIFA zou hier een vuist moeten maken: een land dat het WK wil organiseren, moet niet alleen zijn infrastructuur op orde hebben, maar ook de doodstraf ondubbelzinnig afzweren.
Tom Daems 